Genetyka umaszczenia

[Panna Min Czin]

Czy ktoś mógłby mi pomóc przy ustaleniu genetyki umaszczenia u briardów. Mniej więcej wiem jakie ogólne geny odpowiadają za jaki kolor umaszczenia u psów. Ale niestety nie potrafię sama ustalić genotypów poszczególnych umaszczeń. Czy jest ktoś kto rozpisał by mi takie kombinacje?

[Mirka]

Znalazłam coś co może cię zainteresuje i pomoże poznać bardziej genetykę umaszczenia. Autorem jestv atys.w.interia.pl

W okrywie włosowej większości ssaków ( a więc także psów) występuje melanina nadająca okrywie włosowej odpowiednią barwę. Znane są dwa podstawowe rodzaje melaniny: eumelanina – czarna lub brązowa i feomelanina – ruda lub żółta. Występują one w postaci granulek owalnych, okrągłych lub nieregularnego kształtu. Oba rodzaje melaniny wytwarzane są przez komórki pochodzenia ektodermalnego – melanocyty. Pigment odkładany jest we włosie w miarę jego wzrostu. Proces ten zaczyna się już w okresie prenatalnym i trwa przez całe życie psa. Zdarza się, że w czasie wzrostu włosa proces formowania pigmentu zmienia się – wyrastają wtedy włosy o zabarwieniu strefowym dające tak zwane umaszczenie dzikie, zwane też u rozmaitych gatunków zwierząt agouti.

Rys. Kształt i wygląd zewnętrzny granulek barwnika w warstwie korowej włosów sześciu różnych genotypów myszy

(wg Grunenberga, 1952, cyt za Searlem 1968)

a- jednolicie czarna, b - żółto czarna, c - ciemnoszara, d - niebiesko szara, e - ciemnobrązowa, f - ciemnoszara o różowych oczach

Genetycznie kontrolowane są także niektóre cechy ziarenek pigmentu, takie jak:

liczba,

kształt,

rozmieszczenie pigmentu w rdzeniu i korze włosowej,

zastępowanie jednych ziarenek pigmentu innymi.

Liczba ziarenek pigmentu znajdujących się w pojedynczej komórce rdzenia włosowego zmienia się według osi długiej włosa. Istnieje ponadto współzależność między stopniem nagromadzenia ziarenek pigmentu w rdzeniu i korze włosowej. Jeśli w rdzeniu występuje więcej pigmentu, to również więcej znajduje się go w korze włosowej. U zwierząt o rozjaśnionym umaszczeniu ziarenka pigmentu nie wypełniają całej komórki rdzenia lecz rozłożone są na jej obwodzie.

Ziarenka pigmentu są okrągłe, owalne, nieregularne i postrzępione. Mogą one występować pojedynczo lub zbrylać się w większe twory. Wszystkie te cechy pigmentu wpływają na ostateczny wynik, jakim jest umaszczenie zwierzęcia.

Badania nad dziedziczeniem barwy okrywy włosowej psów i psowatych prowadzone są w wielu ośrodkach naukowych. Celem tych badań jest określenie zasad dziedziczenia barwy. Najbardziej znana i akceptowana do dziś przez większość kynologów i genetyków teoria dotycząca dziedziczenia umaszczenia psów zakłada istnienie 9 podstawowych loci genów, a w nich 29 alleli. Została ona stworzona przez Little`a na podstawie 40 letnich badań. Kolejni badacze uzupełnili tę teorię, przy czym niektórzy postulowali także istnienie 10, a także 11 locus. Zestawienie poszczególnych loci przedstawia tabela.

LOCUS ALLEL EFEKT ALLELU Przykładowe rasy u których występują

A A barwa jednolita, równomierny rozkład ciemnego pigmentu na całym ciele nowofunland, labrador retriever

ay ograniczenie ciemnej eumelaniny, powoduje barwę śniadą lub rudą basenji, terier irlandzki, chow-chow rudy, cocker

ag strefowe rozmieszczenie eumelaniny i feomelaniny, barwa wilczasta lub dzicza owczarek niemiecki wilczasty, jamnik dziczy, szpic wilczy, alaskan malamute, husky syberyjski, elkhound

as strefowe rozmieszczenie pigmentu odmienne na różnych częściach ciała, czarny lub czekoladowy czaprak, żółte lub rude nogi, głowa i cała spodnia część ciała owczarek niemiecki czaprakowy, airedale terier, welsh terier, ogar polski

at strefowe rozmieszczenie pigmentu odmienne na różnych częściach ciała, żółta lub ruda feomelanina ograniczona do stóp, pyska, brwi, brzucha i podogonia owczarek niemiecki, doberman, rottweiler, airedale terier, beauceron, gończy polski, collie trikolor

a ? równomierne rozprzestrzenienie ciemnego pigmentu na całym ciele, umaszczenie jednolite czarne lub czekoladowe recesywne owczarek niemiecki czarny

B B wytwarzanie czarnej eumelaniny wszystkie psy u których występuje barwa czarna

b wytwarzanie czekoladowo brązowej eumelaniny we włosach i skórze, umaszczenie czekoladowe z brązowym nosem nowofunland, pudel, wyżel niemiecki, cocker spaniel

C C rozjaśnienie żółtej lub rudej feomelaniny do kremowej lub białej bez wpływu na eumelaninę, barwa szynszylowa wszystkie psy o intensywnym nie rozjaśnionym umaszczeniu

cch ograniczenie pigmentu we włosach przy pełnej pigmentacji skóry i błon śluzowych, barwa biała z czarnym nosem i ciemnymi oczami west highland white terier, sznaucer miniaturowy pieprz z solą, czarno-srebrny i biały

C cd ? rozjaśnienie barwy szaty do jasnoszarej, błękitne oczy, kolor zwany cornaz samojed, owczarek podhalański

cb całkowity brak pigmentacji, biały włos, różowa skóra i oczy pekińczyk, pomeranian

c umożliwia normalne formowanie pigmentu u psów jak dotąd nie stwierdzono występowania tego allelu, jego istnienie przyjmuje się tylko teoretycznie

D D powoduje zlepienie granulek pigmentu, wpływając na eumelaninę, bez wpływu na feomelaninę, rozjaśnienie barwy czarnej i czekoladowej, także rozjaśnienie barwy oczu (u szczeniąt oczy są początkowo niebieskie później zmieniają barwę na żółtą) wszystkie rasy o intensywnym umaszczeniu

d umożliwia normalne formowanie normalnego pigmentu, a także czarnej maski na kufie i głowie dog niemiecki błękitny, chow-chow błękitny, mastino napoletano

E Em umożliwia normalne formowanie i rozprzestrzenienie ciemnego pigmentu na całym ciele psa owczarek belgijski tervueren, malinois, bokser, dog niemiecki żółty i pręgowany z maską, gryfonik brukselski

E częściowo ogranicza rozkład ciemnego pigmentu na całym ciele, umaszczenie pręgowane terier irlandzki, seter irlandzki, norwich terier, cocker spaniel

ebr ograniczenie ciemnej eumelaniny i zastąpienie jej żółtą lub rudą feomelaniną na całym ciele poza nosem, oczami i skórą bokser, dog niemiecki, welsh corgi cardigan, owczarek holenderski, fila brasileiro

e powoduje postępujące z wiekiem rozjaśnienie maści czarnej do szarej i szaro-błękitnej, w układzie homozygotycznym wcześniej, w heterozygotycznym później złoty cocker spaniel, golden retriever, seter irlandzki, labrador retriever, pudel apricot

G G brak rozjaśnienia czarnej maści kerry blue terier, bedlington terier, bearded collie, polski owczarek nizinny

g powoduje występowanie intensywnie pigmentowanych nieregularnych plam na słabo pigmentowanym, rozjaśnionym podłożu, w homozygocie minimalna liczba pigmentowanych plam, wpływa bardziej na pigment czarny niż na żółty, gen o działaniu plejotropowym * psy nie zmieniające umaszczenia z wiekiem

M M nie zakłóca rozprzestrzenienia pigmentu owczarki szkockie collie, owczarki szetlandzkie, welsh corgi cardigan marmurkowate, dogi niemieckie arlekiny, beauceron arlekiny, jamniki marmurkowate

m intensywna pigmentacja psy nie marmurkowate

P ? P redukuje eumelaninę bez wpływu na feomelaninę

p brak obszarów niepigmentowanych (białych plam)

S S niezbyt duże białe plamy (obszary niepigmentowane) umieszczone na kilku określonych częściach ciała, tzw. umaszczenie irlandzkie wszystkie psy bez białych plam

si duże białe plamy na całym ciele, umaszczenie srokate owczarek szkocki collie, dog niemiecki płaszczowy, karelski pies na niedźwiedzie basenji, bobtail, bernardyn

sp ograniczenie występowania pigmentu na całym ciele, co powoduje skrajnie duże białe plamy i niewielkie tylko pigmentowane łaty w miejscach określonych jako centra pigmentacji beagle, buldog angielski i francuski, cocker spaniel wielobarwny i trikolor, seter angielski, landseer, foxhound, pointer, bernardyn

sw małe pigmentowane łatki widoczne na białym tle, na ogół pojawiają się dopiero jakiś czas po urodzeniu biały bullterier, sealyham terier, clumber spaniel, dalmatyńczyk, maltańczyk, pirenejski pies górski, samojed

T T brak pigmentowanych plamek, łaty czysto białe dalmatyńczyk, pointer, wyżeł niemiecki, seter angielski

t powoduje przemieszczenie włosów maścistych między pozbawionymi pigmenty na białych plamach (dereszowatość)

R ? R brak włosów pigmentowanych, plamy czysto białe cocker spaniel, seter angielski, wyżeł niemiecki

r brak włosów pigmentowanych, plamy czysto białe

? - znak ten został umieszczony przy allelach i przy loci stosunkowo najsłabiej udokumentowanych, postulowanych tylko przez niektórych badaczy.

* - oznaczenie to ma zwrócić uwagę na szczególną plejotropową rolę allelu M.

Jak widać każdy locus odpowiedzialny jest za inną cechę. Locus A i jego allele odpowiedzialne są za barwę jednolitą lub strefową. Locus B za wytwarzanie czarnej lub brązowej eumelaniny. Locus C za pełne lub ograniczone występowanie pigmentu. Locus D za formowanie pigmentu. Locus E za rozprzestrzenianie pigmentu. Locus G rozjaśnienie lub brak rozjaśnienia pigmentu wraz z wiekiem psa. Locus M występowanie plam. Locus P odpowiedzialny jest za intensywną pigmentację i locus S występowanie lub brak białych plam. Jest to 9 podstawowych i dobrze poznanych loci. Nowe badania potwierdziły istniejące loci i do tej listy dodały nowe. Locus T odpowiedzialny za pigmentowanie plam lub ich brak oraz locus R powodujący przemieszanie włosów pigmentowanych z białymi. Występuje jeszcze locus Int lecz jego istnienie jest słabo udokumentowane

[Mirka]

Widzę, że tabelek i rysunków nie udało mi się przekopiować. Nie wiem dlaczego ? :o :shocked!:

[caterina1]

A w książce p. Sobolty o briardach :question:

[Panna Min Czin]

To co w książce u p. Sobolty to za mało. Ja potrzebuje rozpisać na poszczególne geny.np. ABCDEG itd.

Czy płowy kolor u briardów spowodowany jest (wg Robinsona) genem Ay czy może to umaszczenie powoduje np układ ee, a moze wszystko razem :question:

[SH]

W zasadzie, aby móc rozpisać dokładnie cały ciąg genów warunkujących umaszczenie trzeba by było zrobić krycia testowe reproduktorem o znanym genotypie. Fenotyp heterozygoty ukrywa przecież allele recesywne :(

Można próbować zrobić to na podstawie fenotypu rodziców, rodzeństwa i półrodzeństwa, ale u wielu ras to prawdziwie syzyfowa praca. No i trzeba mieć mnóstwo danych (np. znać tych przodków i ich potomstwo ).

To praca na długie jesienne wieczory więc może się uda :)

Wydaje mi się,że korzystając z Willisa "Genetyki w praktyce" dałoby się z dużą dokładnością odtworzyć genotyp danego briarda (mają przecież tylko dwa umaszczenia- płowe i czarne???)

[Panna Min Czin]

U briardów występują 3 podstawowe kolory: płowe, błękitne (jak dogi), czarne (a umaszczenie czarne dzieli sie jeszcze na czarne i czarne z postepującym szarzeniem sierści tj. u kerry blue trierów). Nie chodzi mi o rozpisanie dla danego osobnika tylko ogólnie (przypuszczalne) dla koloru płowego, czarnego (oba warianty) oraz błękitnego.

np. nowofudland czarny ABDES , a brązowy AbbDES

Wiem, ze pies czarny szarzejacy może posiadac GG lub Gg, a błękitny geny dd, ale nie mam pojęcia jakie sa geny u płowych :question: Który gen z serii A lub ktory z serii E itd?

[SH]

A to ciekawe! Nie wiedziałam, że są równiez błękitne i "siwiejące" briardy :)

Jeżeli chodzi o hipotetyczne sekwencje genów u płowych to wydaje mi się, że może być tak:

ayayBCD(d)E(e)G(g)S - płowe albo ayatBCD(d)E(e)G(g)S - płowe z nalotem (czarna końcówka włosa).

Tylko, że w tym drugim przypadku teoretycznie mogłyby się pojawiać psy o umaszczeniu czaprakowym :o

[Panna Min Czin]

Dziękuje Ci bardzo, :modla: o to właśnie mi chodziło. Plowe z nalotem też się zdarzają (tzw płaszczem) ale jest to umaszczenie nieprawidłowe w FCI. Natomiast w USA jak najbardziej ....

a przykład siwiejącego briarda masz na emblemacie z boku :P . Nazywa się to : "szary, urodzony jako czarny".

a jesli chodzi o niebieskie briardy to rodzą się one bardzo rzadko, ale kolor jest jak najbardziej prawidłowy. Niektóre hodowle specjalizuja się tylko w niebieskich briardach, ale to we francji a nie u nas. :sweetCyb:

[SH]

Bardzo sympatyczna mordka :D

A tak swoją drogą to lubię rozwiązywać takie genetyczne "zagadki". Zwłaszcza, że nigdy nie jest się w 100% pewnym czy te teoretyczne koncepcje są prawdą :) Dopiero życie, czyli urodzone szczenięta, weryfikują te założenia. No a dochodzą jeszcze niespodzianki takie jak szarzenie :P

[Ania i Psy]

A może posiadacie informacje na temat umaszczenia chińskich grzywaczy? Tu dopiero jest możliwa liczba kombinacji-wszystkie umaszczenia dopuszczalne....

[SH]

Skoro wszystkie umaszczenia są dopuszczalne to znaczy, że w populacji grzywaczy występują wszystkie allele genów umaszczenia.

Mam jednak wrażenie, że nie ma u nich umaszczenia merle :roll:

Zatem w locus M są są zawsze "mm" :D Reszta zaś to istna łamigłówka.

Można się za to pokusić o określenie umaszczenia konkretnego psiaka tej rasy na podstawie umaszczenia.

[Mek]

SH a czy wiesz jak sie to ma u sznaucerów mini ?

Bo na forum o sznaucerach padł poglad Ze np. brazowienie siersci u czarnych nie ma nic wspólnego z krzyżowaniem czarnych z innym kolorami.

[SH]

Chyba wiem :wink:

Dziedziczność umaszczenia u psów jest taka sama u wszystkich ras :)

O sznaucery lepiej jednak zapytać kogoś kto dobrze zna rasę i interesuje się genetyką np. DeDe. Chciaż o ile wiem ostatnio rzadko bywa na dogo...

Ma ślicznego, małego kota :kociak: i szpera raczej w kocich stronkach i forach :D

[Mek]

oki zapytam Dede

To mi przypomina "Małe wiadomości DEDE"

Kto to jeszcze pamieta ?

[SH]

Ja pamiętam :wink:

A tak swoją drogą to nasza dogomaniaczka DeDe to równie wszechstronnie doinformowana osóbka jak ów reporter :lol:

[martan]

Bo na forum o sznaucerach padł poglad Ze np. brazowienie siersci u czarnych nie ma nic wspólnego z krzyżowaniem czarnych z innym kolorami.

Też mnie ten temat interesuje :D Czyli brązowienie sierści u czarnych psów. Z moich obserwacji na belgach wynika że nie ma to nic wspólnego np. z łączeniem międzyodmianowym. Brązowienie jest przypisane ściśle określonym liniom. Np. mój pies bardzo silnie rudzieje latem. Z przodu staje się prawie "czerwony" taki piękny kolor wisieńki. :) To fakt przebywa dużo na dworze ale inne psy nie mniej i tak "cudnych" kolorków nie wytwarzają. :ekmm:

Dzieci po tym psie mają duże tendencję do przerudzeń. Niektórzy synkowie nawet mam wrażenie że prześcignęli w tym tatusia :ghost_2:

I to też nie ma zbytniego związku z jedzeniem które dostają. A raczej intensywność tych przerudzeń jest wprost proporcjonalna do długości przebywania na "słońcu" .

[AMFI]

Też mnie ten temat interesuje :D Czyli brązowienie sierści u czarnych psów. Z moich obserwacji na belgach wynika że nie ma to nic wspólnego np. z łączeniem międzyodmianowym. Brązowienie jest przypisane ściśle określonym liniom.

Pamietajcie o tym, że umaszczenie zwierząt nie jest uwarunkowane jednym czy dwona genami, tylko sporą grupą (kilkanaście loci). Do tego dochodzi cała pula genów modyfikatorów, które właśnie są najczęsciej odpowiedzialne za takie cechy jak szybkość siwienia, ilość i rozkład białych łat czy tendencje do płowienia na słońcu. Stąd Twoje obserwacje, że brazowienie jest przypisane określonym liniom hodowlanym.

[martan]

[quote name='AMFI']
Pamietajcie o tym, że umaszczenie zwierząt nie jest uwarunkowane jednym czy dwona genami, tylko sporą grupą (kilkanaście loci). [/quote]

Ja o tym pamiętam :D
Napisałam że raczej nie ma to nic wspólnego z łączeniem międzyodmianowym bo tak jak w sznaucerach krążą opowieści że rudzieją psy np. po rodzicach o innym kolorze niż czarny tak w belgach krąży podobne przeświadczenie że rudzieją tylko groenendaele po tervuerenach. :P

[Mek]

[quote name='martan']

Ja o tym pamiętam :D
Napisałam że raczej nie ma to nic wspólnego z łączeniem międzyodmianowym bo tak jak w sznaucerach krążą opowieści że rudzieją psy np. po rodzicach o innym kolorze niż czarny tak w belgach krąży podobne przeświadczenie że rudzieją tylko groenendaele po tervuerenach. :P[/quote]

Ja też pamietam, ale szkoda , że nie ma tu chetnego co by jakos dokładnie wyjasnił ten temat. poczekamy może jeszcze ktos zajrzy tu :)

[SH]

Z mojego doświadczenia i obserwacji wynika, że płowienie czerni i innych umaszczeń ma dość ścisły związek z ilością czasu, który pies spędza na słońcu w godzinach jego najsilniejszej operacji oraz od rodzaju karmy a dokładniej ilości niektórych pierwiastków śladowych otrzymywanych w pożywieniu.
Kolor sierści można "pogłębić" np.podając okresowo preparaty zawierające żelazo, chrom i miedź oraz keratynę i nienasycone kwasy tłuszczowe.

[Basenji]

Zastanawiam się nad ubarwieniem basków:
Występują w barwach :
rudo-biały
czarno-biały
czarno- biały podpalany
rudo-biały pręgowany
Może ktoś ma nieco więcej informacji na temat udziału poszcz. alleli w dziedziczeniu?
Zdrówko

[SH]

Na 100% u basków występuje tzw, znaczenie irlandzkie, czyli kołnierz, kufa, końcówka ogona i łap są białe (w locus S wystepuje allel s"i").
W locus A - występują allele a"y" (barwa ruda), a"t" (barwa podpalana + białe znaczenia s"i" dają tricolor).
W locus B wyłącznie allel B, bo brak informacji o baskach czekoladowych.
W locus C wyłącznie allel C, bo zawsze kolory są nasycone.
W locus D wyłącznie allel D, bo nie ma chyba basków błękitnych :wink:
W locus E występuje najczęściej allel E, lecz czasem również e"br" pozwalający na tworzenie się pręgowania.
W locus G wyłącznie allel g, bo nie jaśnieją z wiekiem.
W locus M wyłącznie allel m, bo nie bywają marmurkowe.
Mam nadzieję, że czegoś nie pokręciłam :)

[hes]

[url]http://republika.pl/zgg/genetyka.htm[/url] <-- tutaj jest tekst o umaszczeniach ;) A i link do źródla podany :]

[SH]

Bardzo słodka ta rozprawka :lol:
I ciekawie rozpisane współdziałanie genów z różnych loci.
Jednak trudno w tej "szufladzie pełnej słodyczy" znaleźć konkretne info o umaszczeniach basków :roll: